W najbliższy piątek podczas kolejnego KONCERTU INTERNETOWEGO będą mieli Państwo okazję usłyszeć Uwerturę Zur Namensfeier op. 115 Ludwiga van Beethovena oraz Koncert fortepianowy a-moll op. 17 Ignacego Jana Paderewskiego w wykonaniu Szymona Nehringa i Orkiestry Filharmonii Poznańskiej pod batutą maestro Marka Pijarowskiego.
Zachęcamy do posłuchania zapowiedzi maestro Marka Pijarowskiego oraz lektury omówienia programu koncertu z Konzerthaus Berlin z 23.10.2018 roku.
Ludwig van Beethoven – Uwertura Zur Namensfeier op. 115 (dedykowana księciu Antoniemu Radziwiłłowi)
Ludwig van Beethoven ukończył swoją uwerturę symfoniczną Zur Namensfeier w 1815 roku. Podtytuł odnosi się do święta św. Franciszka z Asyżu, dnia imienin cesarza Austrii – Franciszka I, (4 października). Choć pierwsze wykonanie planowane było na październik, to uwertura zabrzmiała po raz pierwszy w Boże Narodzenie 1815 roku. W temacie początku utworu rozpoznać możemy motywy Ody do radości z napisanej dziewięć lat później IX Symfonii.
Kompozycja dedykowana była polskiemu księciu Antoniemu Radziwiłłowi, którego sylwetkę warto przypomnieć. Ten polityk, muzyk i patron artystów, namiestnik Wielkiego Księstwa Poznańskiego, uważany jest za najwybitniejszego w XIX wieku przedstawiciela polsko-pruskiej orientacji politycznej. Uważał, że jego powinowactwo z pruskim domem panującym (w 1796 poślubił Fryderykę Dorotę Luizę Hohenzollern, córkę Augusta Ferdynanda, który był z kolei bratem Fryderyka II Wielkiego – króla Prus) zobowiązuje go do czynnej mediacji pomiędzy Polakami a władzami pruskimi. Jego plany wystąpienia Polaków po stronie Prus przeciw Napoleonowi oraz skłonienia księcia Józefa Poniatowskiego w 1813 roku do przejścia na stronę prusko-rosyjską nie udały się.
Antoni Radziwiłł był też kompozytorem, wiolonczelistą, gitarzystą i śpiewakiem, a jego berliński pałac pełnił funkcję ośrodka życia muzycznego, literackiego i teatralnego. Do grona przyjaciół księcia należeli Johann Wolfgang von Goethe, Ludwig van Beethoven, rodzice Felixa Mendelssohna. W swoim pałacyku myśliwskim w Antoninie, w pobliżu Ostrowa Wielkopolskiego, gościł dwukrotnie Fryderyka Chopina, który napisał dla niego Trio g-moll na fortepian, skrzypce i wiolonczelę. Natomiast Felix Mendelssohn zadedykował Radziwiłłowi swój pierwszy utwór. Miejsce w historii muzyki zapewniło Radziwiłłowi skomponowanie po raz pierwszy muzyki do Fausta Goethego, którą podziwiał sam Chopin.
Ignacy Jan Paderewski – Koncert fortepianowy a-moll op. 17
Koncert fortepianowy a-moll op. 17 Ignacego Jana Paderewskiego to jeden z najpopularniejszych utworów zarówno w dorobku tego kompozytora, jak i w całej polskiej literaturze fortepianowej. Pierwsze fragmenty dzieła pisał jako ponad dwudziestoletni twórca, a cały utwór powstawał w ciagu sześciu lat w różnych miejscach – Zakopanem, Krakowie, Wiedniu, Paryżu. Jego prawykonanie odbyło się w Wiedniu na początku roku 1889, w interpretacji pianistki Anetty Jessipowej, a drugie wykonanie – kilka tygodni później w Warszawie.
Utwór charakteryzuje się piękną melodyką, subtelnie wyrażoną emocjonalnością, przejrzystą fakturą i klarowną konstrukcją, przy jednoczesnym eksponowaniu wirtuozerii solowego fortepianu. Pierwsza część – Allegro ma budowę allegra sonatowego, druga – Romanza, nawiązuje do formy pieśni, finałowe Allegro molto vivace jest w formie ronda – ostatnie ogniwo utworu wieńczy uroczysty chorał.
Ignacy Jan Paderewski (1860-1941), postrzegany w swoich czasach jako nadzieja polskiej kompozycji, zajął się jednak przede wszystkim występami pianistycznymi, działalnością patriotyczno-społeczną oraz polityczną pracując na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości. Zapisał się w historii zarówno jako wybitny artysta, jak i mąż stanu. Obok Koncertu fortepianowego jest też autorem Fantazji polskiej na fortepian i orkiestrę, monumentalnej Symfonii h-moll Polonia (1907), opery Manru, a także pieśni na głos i fortepian oraz licznych utworów fortepianowych – najbardziej znane to Menuet, Tańce polskie, Wariacje i fuga a-moll, Album tatrzańskie.
Justyna Kroschel