ETR
09 września 2024 Z SZAMOTUŁ RODEM – NAJNOWSZY ALBUM FILHARMONIKÓW POZNAŃSKICH

Na muzyczny rynek trafia właśnie najnowsza płyta Filharmoników Poznańskich, tym razem z utworami Franza Xavera Scharwenki – Symfonią c-moll op. 60 i I Koncertem fortepianowym b-moll op. 32. Album nagrany został przez Orkiestrę Filharmonii Poznańskiej pod dyrekcją Łukasza Borowicza, z udziałem brytyjskiego wirtuoza, znanego z niekonwencjonalnego repertuaru, zarówno romantycznego, jak i współczesnego – Jonathana Powella, a ukazał się nakładem niemieckiej wytworni cpo, na kilka miesięcy przed 100. rocznicą śmierci Franza Xavera Scharwenki, przypadającą 8 grudnia 2024 roku.

To kolejny monograficzny album z dziełami tego pochodzącego z Szamotuł kompozytora, przygotowany przez Filharmonię Poznańską. Pierwszy, wydany przez Naxos, ukazał się w 2011 roku, a znalazły się na nim: IV Koncert fortepianowy f-moll op. 82, Uwertura do opery Mataswintha, Sonata wiolonczelowa e-moll op. 46 (część II Andante religioso) oraz wybór Tańców polskich. Nagrali go: pianista Francois Xavier Poizat oraz Orkiestra Filharmonii Poznańskiej pod dyrekcją Łukasza Borowicza.

Franz Xaver Scharwenka przyszedł na świat w polsko-niemieckiej rodzinie w Szamotułach, w których spędził pierwszych kilkanaście lat swego życia.
Tu stawiał też pierwsze muzyczne kroki. Gdy miał 15 lat rodzina Scharwenków przeniosła się do Berlina, gdzie Franz Xaver ukończył gimnazjum i rozpoczął studia muzyczne. W historii zapisał się nie tylko jako znakomity kompozytor i pianista, ale także organizator życia muzycznego i pedagog.
W 1881 założył Konserwatorium w Berlinie, a w latach 1891-98 prowadził szkołę muzyczną Scharwenka Music School in New York City. W Ameryce był tak poważany, że gdy skomponował swoją jedyną operę Mataswintha, wystawiono ją w Metropolitan Opera w Nowym Jorku. Był także autorem Methodik des Klavierspiels, która została opublikowana w Lipsku w 1907 roku. Przyjaźnił się z Franzem Lisztem (któremu dedykował nagrany właśnie przez Filharmoników Poznańskich I Koncert fortepianowy b-moll), a także cieszył się uznaniem Johannesa Brahmsa.

Prace nad Symfonią c-moll op. 60 Scharwenka ukończył na początku 1882 roku, ale do jej premiery doszło niemal dwa lata później, 1 grudnia 1883 roku w Königlichen Akademie der Künste w Kopenhadze. W Signale für Musikalische Welt napisano wówczas: …w ogólności utwór podobał się.
W szczególności zaś piękne Scherzo i Adagio.

I Koncert fortepianowy b-moll to dzieło, które utorowała Scharwence drogę do światowej kariery. Początkowo posiadał formę dwuczęściowej fantazji, a w obecnej, znanej formie trzyczęściowej, zabrzmiał po raz pierwszy 24 kwietnia 1877 roku w Bremie. Po jego premierze, jeden z recenzentów napisał, iż utwór, podobnie jak dzieła Chopina posiada zaletę czystej pianistyczności, będąc jeszcze w dodatku świetnie zinstrumentowane (…).”