Jerzy Zelnik

Urodzony 14 września 1945 roku w Krakowie, polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, kojarzony głównie z rolą Ramzesa XIII w filmie Jerzego Kawalerowicza Faraon, scenarzysta małych form teatralnych (monodramów, etiud), reżyser teatralny, dyrektor artystyczny Teatru Nowego w Łodzi w latach (2005-2008). Został odznaczony odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1997) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2007).

Jest synem Jana Zelnika reżysera dźwięku radiowego, autora sztuk scenicznych i słuchowisk. W 1965 po ukończeniu warszawskiego VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana, studiował na Wydziale Aktorskim w Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej, którą ukończył w 1968 roku. Na przedstawieniu dyplomowym zaprezentował się w pełnej temperamentu, o komediowym raczej zacięciu, scence w tragikomedii Antoniego Czechowa Trzy siostry jako Aleksander Wierszynin.

Jego debiutem scenicznym była rola Karola Kriebla w Václava Havla Puzuk, czyli uporczywa niemożność koncentracji (1968; pełnił także funkcję asystenta reżysera) na scenie krakowskiego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej, z którym był związany w latach 1968-70 grając m.in. Lizandra w komedii szekspirowskiej Sen nocy letniej (1970). Występował potem w teatrach warszawskich: Dramatycznym (1970-73), gdzie wystąpił m.in. w sztuce szekspirowskiej Juliusz Cezar (1971) jako Oktawian czy dramacie Stanisława Wyspiańskiego Wyzwolenie (1972) w roli Maski, Powszechnym im. Zygmunta Hübnera (1979-86, 1992-), Teatr Scena Prezentacje w Warszawie (1981, 1998), Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza (1986-92), Muzycznym Roma (1994) i Ochoty (2002).

Zagrał także gościnnie w teatrach: Studio Dramatycznym Stołecznej Estrady w spektaklu Juliusza Słowackiego Złota Czaszka jako Peryt Ryszard (1974), im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie w przedstawieniu Słowackiego Mindowe w roli tytułowej (1975), Współczesnym w Szczecinie w sztuce Eugène Ionesco Macbett jako Banco (1976), Powszechny w Łodzi w spektaklu Lwa Tołstoja Zmartwychwstanie jako Niechludow (1977), POSK Londyn w komedii Juliana Tuwima Porwanie Sabinek jako Strzycki (1987), Scenie na Piętrze w Poznaniu (1999), im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy (2001), Dramatycznym im. Aleksandra Węgierki w Białystoku jako tytułowy Makbet (2002; debiut reżyserski), Wrocławskim Teatrze Pantomimy w dramacie Adama Mickiewicza Dziady jako Guślarz (2002) i Nowym im. Kazimierza Dejmka w roli tytułowego Don Juana Moliera (2008). W 2006 roku otrzymał nagrodę sekcji krytyków teatralnych ZASP za "inicjatywę polegającą na zaangażowaniu absolwentów rocznika 2004/2005 PWSFTViT w Łodzi w projekcie Scena Młodych".

Debiutował na kinowym ekranie w komedii Leonarda Buczkowskiego Smarkula (1963). Uznanie zdobył podwójną kreacją faraona Ramzesa XIII, następcy tronu, który pragnie przeprowadzić reformy i rozszalałego Lykona w ekranizacji powieści Bolesława Prusa Faraon (1965) w reżyserii Jerzego Kawalerowicza, za którą otrzymał swoją pierwszą wypłatę. Zagrał w trzech filmach Andrzeja Wajdy: Przekładaniec (1968) na podstawie utworów Stanisława Lema jako doktor Burton, Piłat i inni (Pilatus und andere – ein Film fur Karfreitag, 1971) na podstawie powieści Michaiła Bułhakowa w roli Judy z Kiriatu i adaptacji powieści Władysława Reymonta Ziemia obiecana (1974) jako Stein, pracownik kantoru w fabryce Grunspana.

Zasłynął jako tytułowy szlachetny prawnik Franciszek Murek w serialu Doktor Murek (1979) na podstawie powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. Zagrał postać Zygmunta Augusta w serialu Królowa Bona (1980), za którą zdobył nagrodę zespołową I stopnia Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji za osiągnięcia aktorskie, a w szczególności za przybliżenie postaci historycznych, i dramacie historycznym Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny (1982) z Anną Dymną. Zebrał pochlebne recenzje za rolę hrabiego Henryka w poniedziałkowym spektaklu Teatru Telewizji Nie-Boska komedia (1982) Zygmunta Krasińskiego w reż. Zygmunta Hübnera.